Erwin Jeneralczyk – Przestrzenie szumu
- Autor Erwin Jeneralczyk
- Promotor Prof. ASP dr hab. Grzegorz Biliński
- Stopień dyplom magisterski
Słowo “szum” jest pojęciem nie- jasnym, względnym, używanym zamien- nie do określenia bardzo wielu kontekstów. W języku polskim jest słowem z pogranicza onomatopei, sugerującym przede wszystkim kontekst audialny. Szum może być utożsamiany z chaosem lub przypadkiem. Można rozumieć go również jako zniekształcenie komunikatu, zaciemniające jego pierwotną przejrzystość lub przeciążenie informacyjne, które zamienia istotne informacje w niepokojący hałas. Obcowanie z układami chaotycznymi może wywoływać w człowieku stan głębokiego relaksu lub stan pełen niepokoju. Jednak w każdym wypadku jego skompli- kowane zależności wymykają się logicznej analizie umysłu. Ten, podążając za logiką teorii komunikacji Shannona przy około 11 milionach bitów na sekundę informacji sensorycznych jest w stanie przetwarzać od około 2 do 41 bitów (informacji) na sekundę. To za mało aby dostrzec bardziej skomplikowane systemy zależności w zewnętrznym świecie. Dlatego szum często staje się rozmytym tłem doświadczania, bądź przestrzenią w której pomiędzy zakłóceniami komunikatu dopowiadane są własne sensy. Przedmiotem moich dociekań jest z jednej strony fenomenologia szumu samego w sobie – z drugiej proces wynurzania się z niego zorganizowanych struktur, form, organizmów czy myśli. Szczególnie interesują mnie sytuacje doświadczania niejasności, migotania znaczeń – stanów bycia na krawędzi poznania a więc dialektyki szumu z sygnałem, zakłócenia z informacją. Podczas pracy nad tą tematyką, pojęcie znaczeniowe szumu zostało w moim rozumieniu dość szeroko rozciągnięte. Szum rozumiem jako przejaw chaosu, stan pierwotny, punkt wyjścia do nieskończonej samoorganizacji zarówno natury, kultury jak i ludzkiej percepcji, który bezbrzeżnie wypełnia doświadczenie na każdym obszarze życia. Przypadkowość i chaos odbieram jako budulec, matryce na której natura może stwarzać siebie na nowo w nieskończoność. Od fluktuacji elementarnych cząsteczek w kosmosie po myśl powstałą w wyniku zamieci neuronów.
Mózg człowieka większość energii wykorzystuje na przetwarzanie i interpretację danych czasu rzeczywistego i „prezentowanie” wyników tych przetworzeń świadomości. Ana- liza pewnych atrybutów systemów chaotycznych zarezerwowana jest dla innego typu procesorów niż ludzki mózg. Podczas pracy dużo myślałem o alter- natywnych sposobach odbierania i interpretowania informacji płynących z zewnętrznego świata. Pod- stawowym narzędziem pracy stały się sztuczne sieci neuronowe oraz dźwięk. Użyłem algorytmu jako narzędzia, by w ramach eksperymentu poszukiwać innego niż codzienne doświadczenia chaosu, doświadczenia zewnętrznego świata.
Podczas pracy znaczącą inspiracją stały się teorie, zagadnienia naukowe takie jak kodowanie predykcyjne, teoria chaosu, matematyczna teoria komunikacji Shannona jak i kontekst filozoficzny podjęty w Krytyce Czystego Rozumu I. Kanta. W następnych rozdziałach przybliżę role tych myśli w kształtowaniu się pracy artystycznej. Wychodząc od współczesnych neurobiologicznych perspektyw przez wybrane aspekty poznania, odniosę się do filozoficznej perspektywy Kanta i praktyk artystycznych, które były bliskie moim drogom rozumowania podczas procesu konstruowania pracy magisterskiej.
