Adam Zduńczyk – Romantyczna ekotechnologia

Rytuały są performatywnymi działaniami o określonym celu, nadającemu relacjom, hierarchiom i układom społecznym sens egzystencjalny. Według Victora Turnera, rytuały są bardzo szerokim spektrum zachowań obejmujących metodę (działanie rytualne), przedmiot (to czym jest rytuał) oraz nawet styl uprawiania nauki (performatyka – performance studies)1. Tworzy to problem rozmydlenia pojęcia. Richard Schechner, antropolog zajmujący się kwestią rytuału, twierdzi, że rytuały nie stanowią raz przyjętych idei, lecz na ogół są dynamicznymi systemami performatywnymi, generującymi coraz to nowy materiał i wciąż na nowo kombinującymi tradycyjne działania. Przez to, że o rytuałach można mówić na wielu poziomach metodycznych, prowadzenie rozważań na ich temat na poziomie najbardziej ogólnym wydaje się być zadaniem trudnym, aczkolwiek nie niemożliwym. W tej pracy rytuał jest brany pod uwagę w ujęciu antropologicznym i socjologicznym – zawiązywania się pewnych zdarzeń społecznych o wysokiej randze dla podmiotów w nich uczestniczących.

Powstaje zatem pytanie, co jest wyjątkowego w mocy księżyca w pełni? Jaką energię ze sobą niesie ta zawsze zwrócona jedną stroną do ziemi satelita? Samo jej oblicze budziło od zarania – odwrotnie od słońca, którego światło nie pozwala na długą kontemplacje jego prezencji – ogromne zainteresowanie uczonych, artystów, kapłanów, ale również rolników i innych członków systemu. Szczególną uwagę przyciągały jego plamy: „wyobraźnia obserwatora – w zależności od epoki czy kręgu kulturowego, by wymienić dwa z wielu możliwych uwarunkowań – rozpoznaje w nich bardzo różne kształty”. Jego tarcza w pełni, kiedy księżyc przemierza po horyzoncie, niejako obraca się tworząc wrażenie nowych przedstawień. Mistrzem księżycowego oblicza w zachodniej historii sztuki zdecydowanie był van Eyck, który jako pierwszy przedstawiał go w świetle dziennym, trzeba jednak przyznać, że Leonardo da Vinci również poświęcił mu bardzo wiele czasu czego efektem były bardzo szkice przedstawiające struktury księżycowych plam. Księżyc wyraża swoją ambiwalencję w tej jakże nikłej, ale minimalnie możliwej nadziei podróży w miejsce jeszcze nieodkryte. 

Generowanie postgamingowej utopii w oparciu o technologię rejestrującą w 360 stopniach wytwarza dwa rodzaje doświadczenia: doświadczenie generatora utopii, postgamera, poety, szamana, trickstera pobudzającego kadr wydarzenia; oraz doświadczenie odbiorcy (odbierającego wrażenia postgamera na żywo lub jedynie odtwarzającego jego nagrania), który decyduje w jakim zakresie przeżywać utopię zaproponowaną przez postgamera . Z ilu, z przekraczających wrodzone możliwości odbiorcze człowieka perspektyw, chce przyjmować nadawany obraz. Możliwą jest interakcja między odbiorcą a postgamerem w sytuacji, gdy postgamer transmituje swoje działania – wtedy odbiorca może zasugerować, co postgamer powinien zrobić lub wejść w grę na jaką zdecyduje się postgamer. 

(fragmenty tekstów pochodzą z pisemnej pracy magisterskiej)